مهندسی به‌کارگیری قوانین طبیعت و فیزیک، به منظور ساخت و طراحی مواد، ساختارها، ماشین‌ها، ابزار و سامانه‌ها یا پردازش‌ها است. شخصی که در رشته مهندسی تحصیل کرده است را مهندس می‌نامند. مهندسی یا engineering دانشی است که از شناخت اطراف و طبیعت آغاز میشود و به ساخت ابزار و ماشین ها و مواد و مصالح و هرچیزی که فکرش را بکنید منتهی میشود.
در واقع مهندسی یعنی اینکه نیازهای خود را با استفاده از قوانین طبیعت و علوم مختلف و ساخت ابزارهای دلخواه برطرف نماییم. اختراع ها همگی زیر شاخه مهندسی هستند. امروزه شاخه های زیادی برای مهندسی ایجاد شده و مهندسی به فیلد های مختلفی تفکیک میشود. خانواده بزرگ مهندسی در تلاش برای بهتر و راحت تر کردن زندگی انسان بوده و هر روزه به دنبال ایجاد سیستم ها و ابزارهای مفید بیشتری میباشد.
تاریخچه مهندسی و ریشه آن به کلمه ای لاتین با معنای کیفیت کامل و قدرت ذهن برمیگردد. در ابتدا مهندسی به علم ساخت ماشین آلات صنعتی و نظامی تلقی میشد که با گسترش علم و فناوری این عبارت معنای کلی تر و جامع تری پیدا کرد و حضور آن در زندگی انسانها هر روز پررنگ تر از قبل شد.
همه مهندسان در رشته های مختلف مهندسی آموزش های ابتدایی و پایه ای مشابه (زبان، کامپیوتر، ریاضیات، فیزیک، شیمی، آمار و…) را میبینند و بایستی اصول خاصی را برای درک بهتر مهندسی بشناسند. پس از آن آموزشهای تخصصی هر رشته مهندسی آغاز شده و مهندسان را به صورت تخصصی و خاص برای کار بر روی یک فیلد مشخص سوق میدهند. رشته های مهندسی تمام نیاز های بنیادی و مهم بشر مانند غذا و دارو، تا تکنولوزی هایی مانند هوافضا و رباتیک را دربرمیگیرند.
مهندسان از فناوری، ریاضیات، و دانش برای حل مسائل کاربردی استفاده میکنند. لذا در صنعت، به جز رشته‌هایی که در ارتباط با طراحی، ساخت و نظارت بر ساخت و عملیات می‌باشند و توانایی انجام محاسبات فنی در این امور را دارند، مابقی رشته‌ها که به نحوی در صنعت وابسته و در خدمت رشته‌های مهندسی می‌باشند مانند خدمات اداری، مالی و غیره جز رشته‌های کارشناسی و خدماتی محسوب می‌شوند.
مهندس کیست؟
مهندس برگرفته از کلمه هندسه می باشد که هم معنی واژه فارسی اندازه است. این واژه در فارسی به معنی اندازه گر می باشد. اما امروزه مهندس به کسی اطلاق میشود که به یکی از علوم مهندسی آشنا باشد و در میان عامه کسی که هندسه بداند را مهندس خطاب نمی‌کنند. در ابتدا، مهندس به کسی گفته میشد که ماشین‌های نظامی را می‌راند. مفهوم مهندس غیرنظامی در قرن شانزدهم در هلند پدید آمد و به سازندگان پل‌ها و جاده‌ها نسبت داده میشد، سپس این مفهوم در انگلیس و سایر کشورها هم ظاهر شد.
یک مهندس یا engineer فردی است که دارای علم و تخصص مهندسی بوده و در این زمینه آموزش تخصصی دیده است. مهندس ها با استفاده از خلاقیت ذهنی خود و مشاهده و درک درست از قوانین طبیعت و فیزیک، به ساخت انواع ابزار و وسایل پرداخته و تئوری های موجود را عملی میکنند. مهندسان باید درک درستی از فضای سه بعدی داشته و همچنین توانایی درک و انجام محاسبات و تفکیک مسائل را نیز دارا باشند. تمرکز و دقت بالا از مهمترین لازمه های یک مهندس میباشد که میتواند درصد خطا را در پروژه های مختلف کاهش دهد.
روز مهندس در تقویم شمسی و ایران روز پنجم اسفند ماه (۵ اسفند) هر سال و مصادف با زادروز خواجه نصیرالدین طوسی میباشد. روز مهندسی در ایران، بر اساس تقویم میلادی در هفته آخر فوریه قرار دارد. ( ۲۱ تا ۲۳ فوریه)
روز جهانی مهندس نیز چهارم مارس در تقویم میلادی میباشد. این روز جهانی توسط سازمان و انجمن جهانی یونسکو (UNESCO) تعریف و نام گذاری شده است تا در این روز مهندسی و مهندسان را گرامی بداریم.
از معروف ترین مهندسان جهان میتوان جرج استفانسون، لئوناردو داوینچی، ایلان ماسک، ارشمیدس، نیکولا تسلا، هنری فورد، توماس ادیسون، نیکولا اوتو، الکساندر گراهام بل، جیمز وات، گوستاو ایفل، تامی فلاورز، نیل آرمسترانگ، جوزف بزلجت و… را نام برد.
یک مهندس با در نظر گرفتن قوانین و استفاده بجا از آن‌ها و ترکیب مؤثر برخی از آن‌ها قادر خواهد بود نیازهای اجرای نسل بشر را با کیفیت مناسب و در کمتر ین زمان و با بالاترین بازده بر طرف سازد. مهندس با درک بهتری که از قوانین هستی دارد علاوه بر طراحی تولید و راه‌اندازی در زمینه نیازهای حال و آینده بشر باید از قدرت تحلیل خود در رسیدن به بهترین بازده تلاش کرده و بهره‌وری را افزایش دهد. مهندس کسی است که ضمن شناخت دقیق روابط حاکم بر موضوع بتواند مسئله را به شکل فرمول درآورد.
ده مهارت برتر یک مهندس خوب
- دانش فنی روز
- ارتباط
- رهبری
- توانایی بین فردی
- استدلال انتقادی
- خلاقیت
- نوآوری
- اشتیاق
- توجه به جزئیات
- تاب آوری
هزار دانش- ارتقای دانش مهندسی کشور
